Huwelijksvermogensrecht in coronatijd

Tijd om even te bezinnen? Als zelfstandige heeft u meestal weinig tijd om na te denken over de vermogensrechtelijke impact die uw huwelijk heeft op uw bedrijfsleven…. Toch niet onbelangrijk om hier even bij stil te staan… Hopelijk komt uw bedrijf ongeschonden uit deze coronacrisis en kan u de negatieve gevolgen overleven… Stres of financiële problemen zijn vaak de oorzaak van familiale problemen en leiden in het slechte geval tot een echtscheiding…. Op 1 september 2018 is het nieuwe huwelijksvermogensrecht in voege getreden. Geen al te drastische wijzigingen, maar toch heel wat verfijningen die voor een bedrijfsleider van een vennootschap een belangrijke impact kunnen hebben. Net als voorheen, blijft het wettelijke stelsel van toepassing voor al de gehuwden die geen huwelijkscontract hebben afgesloten, doch werden een aantal verfijningen aangebracht. Ook het stelsel van scheiding van goederen blijft bestaan, doch met dien verstande de partijen aan te moedigen bepaalde billijkheidsclausules toe te voegen. Verfijning van het wettelijke stelsel Zoals vroeger blijven de beroepsinkomsten en inkomsten uit eigen goederen gemeenschappelijk. Goederen die voor het huwelijk of tijdens het huwelijk verworven werden via schenking of testament blijven eigen, dit wijzigt niet! Dit klinkt eenvoudig, doch de praktijk is dit niet…. De wet gaat uit van de veronderstelling dat alles gemeenschappelijk is, behoudens tegenbewijs….en dit vormt nu juist het problemen met de niet gedocumenteerde giften uit het verleden…. Naast de bewijsproblematiek, waren er geregeld discussies over het eigendom statuut van verschillende beroepsgoederen die een zekere band hebben met één van de echtgenote, zoals het cliënteel, aandelen opzegvergoedingen, levensverzekeringen. Hier heeft de wet duidelijkheid verschaft. De wet bepaalt wanneer een goed eigen, dan wel gemeenschappelijk is en/of er eventueel een geldelijke vergoeding verschuldigd is aan de huwgemeenschap. De wet heeft hiervoor een nieuw principe in de wetgeving ingeschreven, nl “titre et finance”. In concreto komt dit neer op het volgende… Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de eigendomstitel en de vermogenswaarde. Het recht op het cliënteel én de beroepsgoederen komen toe aan de actieve echtgenoot, terwijl de vermogenswaarde in de gemeenschap zal vallen. In het geval het huwelijk spaak loopt, kan de actieve echtgenoot zijn activiteit gewoon verder zetten. Dit principe zal in de toekomst ook toegepast worden op aandelen die niet vrij kunnen overgedragen worden ingevolge de wet of statuten of aandeelhoudersovereenkomst én op de aandelen van de vennootschappen waarin enkel de echtgenoot aandeelhouder zijn beroep uitoefent als bestuurder, voor zover de aandelen zouden ingeschreven zijn op naam van één echtgenoot én deze aandelen tot het gemeenschapsvermogen behoren. Dus elke oprichting of overdracht van vennootschap nà het huwelijk. Is aan deze voorwaarde voldaan dan zullen de lidmaatschapsrechten of stemrechten verbonden aan deze aandelen eigen aan de echtgenoot op wiens naam ze staan, doch zal de vermogenswaarde in de gemeenschap vallen. Om te vermijden dat de beroepsactieve echtgenoot geen misbruik zou maken van de situatie werd het schattingsmoment gewijzigd. De relevante waarde, is de waarde op het ogenblik van de ontbinding van het huwelijk én niet meet op het ogenblik van de vereffening/verdeling. Dit is een billijke regeling, waardestijgingen nà de ontbinding komen toe aan de beroepsactieve echtgenoot en zullen de vennootschappen die systematisch winsten reserveert, kunnen geclaimd worden door de niet actieve echtgenoot. Diegene die de stemrechten uitoefent bepaalt immers of de winst wordt uitgekeerd of niet….en dit kan aanleiding geven tot onbillijke situaties. Voortaan kan de niet actieve echtgenoot deze winst claimen en zal het bewijs moeten geleverd worden dat de huwgemeenschap deze gelden wel had kunnen ontvangen indien het beroep niet binnen de vennootschap was uitgeoefend. De actieve echtgenoot mag uiteraard het tegenbewijs leveren én aantonen dat de uitkering van een dividend niet mogelijk of opportuun was, omdat het bedrijf moest investeren om te blijven bestaan….. Uiteraard zal deze nieuwe regeling tot pittige discussies kunnen leiden…en zal uw advocaat cijfers moeten kunnen lezen én vooral interpreteren!!!! Gezien het uitkeren van dividenden in coronatijd geen evidentie vormt en bovendien aan de nieuw ingevoerde liquiditeitstest van 12 maanden onderworpen wordt, is het aangewezen om in het jaarverslag duidelijk aan te geven waarom er geen uitkeringen plaats vinden….. Scheiding van goederen Voor diegene die gehuwd zijn onder het stelsel van scheiding van goederen, verandert er in eerste instantie niets. Maar voor diegene die in de toekomst voor dit stelsel kiezen, zal de notaris de verplichting hebben om de partijen te adviseren om een minimale solidariteit in te bouwen. In de praktijk zien wij vandaag steeds minder contracten met zuivere scheiding van goederen, de nieuwe wet voorziet nu dat de partijen heel wat conventioneel kunnen regelen. Vaak voorkomende clausules zijn de bewijsregeling tussen echtgenoten, een beding voor de verrekening van aanwinsten en nieuw is een rechterlijke billijkheidscorrectie. Gezien de talrijke mogelijkheden én variaties dient u best gespecialiseerd advies in te winnen. Indien u met vragen zit, of meer informatie wenst, kan u uiteraard contact opnemen met Babette Steenackers bs@dilaw.be of Fred Niemans fred@greenfield-law.eu